Terminologia i nazewnictwo branżowe
Aby uniknąć jakichkolwiek wątpliwości przyjęte jest, że terminologia i nazewnictwo wykorzystywane przez naszą Firmę przy okazji podejmowanych kontaktów oraz przy definiowaniu propozycji współpracy lub ustalaniu obszarów tematycznych, będących podstawą dla oferowanych później zarządcom dróg działań, każdorazowo powinny być ściśle powiązane ze specyfiką branży drogowej.
W tym też celu istotny nacisk kładziemy na prawidłowość stosowanych sformułowań oraz zwracamy uwagę na jednoznaczność używanych przy okazji podejmowanych kontaktów pojęć i definicji, co gwarantuje wspólne i jednoznaczne postrzeganie zakresu problematyki prowadzonych rozmów.
Do najczęściej wykorzystywanych definicji i pojęć przykładowo można zaliczyć między innymi takie jak:
A B C D
- blok drogi
część drogi wydzielona ze względów administracyjnych lub funkcjonalnych w obrębie danego modelu sieci. - domiar poprzeczny
odległość elementu drogi zlokalizowanego w jej korytarzu mierzona od przyjętego elementu odniesienia np. prawej krawędzi jezdni. - droga publiczna
droga zaliczona do jednej z kategorii ustalonych w ustawie o drogach publicznych, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w ustawie i przepisach szczegółowych.
E F G H
- ewidencja dróg
zestaw aktualnych danych liczbowych i informacji tekstowych, odnoszący się do sieci dróg zarządzanych przez daną jednostkę organizacyjną, który jest prowadzony i uzupełniany na bieżąco, w dniu zaistnienia okoliczności.
I J K L
- klasa techniczna drogi
pojęcie będące podstawą do określenia wymogów dla rozwiązania technicznego, stopnia dostępności jezdni, dopuszczalnego poziomu wykorzystania przepustowości, ewentualnie wymaganego poziomu swobody ruchu, wynikające z funkcji komunikacyjnych przypisanych danej drodze w skali danego obszaru:- autostrada (A),
- droga ekspresowa (S),
- droga ruchu przyśpieszonego (GP),
- droga główna (G),
- droga zbiorcza (Z),
- droga lokalna (L),
- droga dojazdowa (D).
- kategoria drogi
element systemu klasyfikacji dróg publicznych (wprowadzonego w ustawie o drogach publicznych), związanego z funkcją w sieci drogowej, a w konsekwencji określającego zasady zarządzania drogami – kategoria:- krajowa (K),
- wojewódzka (W),
- powiatowa (P),
- gminna (G).
- kierunek drogi
kierunek opisywania zdarzeń i elementów występujących wzdłuż drogi:- kierunek nr 1 – zgodny z przebiegiem pikietaża globalnego i lokalnego, czyli z kolejnością następowania (lokalizacji) poszczególnych węzłów na danej drodze.
- kierunek nr 2 – przeciwny do kierunku nr 1.
- kod drogi (ulicy)
indywidualny numer przypisany tymczasowo przez zarządcę drogi (ulicy) w granicach administracyjnych danego zarządu. Docelowo powinien odpowiadać on numerowi ewidencyjnemu odcinka danej drogi. - korytarz drogi
patrz – pas drogowy - książka drogi
podstawowy dokument ewidencji dla danej drogi (placu), zawierający wszelkie informacje objęte zakresem podstawowym, wpisywane sukcesywnie w trakcie całego okresu jej użytkowania.
M N O
- model sieci
zbiór pomierzonych pod względem długości odcinków międzywęzłowych, których początki i końce stanowią punkty węzłowe o określonych numerach i współrzędnych. - modelowanie sieci
nadawanie numeracji i określanie usytuowania poszczególnych punktów węzłowych oraz opisywanie (kodowanie) zasad powiązań istniejących pomiędzy poszczególnymi punktami węzłowymi w obrębie danej sieci dróg. - nośność
zdolność nawierzchni do przenoszenia obciążeń od ruchu drogowego - numer drogi
indywidualny numer danej drogi nadany przez upoważnioną do tego jednostkę zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie sposobu numeracji i ewidencji dróg publicznych, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz rejestru numerów nadanych drogom, obiektom mostowym i tunelom (Dz.U. Nr 67, poz. 582 z dnia 25.04.2005 r.). - numer ewidencyjny odcinka drogi
indywidualny numer odcinka drogi danej kategorii, zlokalizowanego na danym obszarze, przyjęty przez zarządzającego daną kategorią dróg w trybie zgodnym z Rozporządzeniem w sprawie sposobu numeracji i ewidencji dróg publicznych, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz rejestru numerów nadanych drogom, obiektom mostowym i tunelom (Dz.U .Nr 67, poz. 582 z dnia 25.04.2005 r.)Poniżej podano przykładowe formy oznaczenia numeru odcinka ewidencyjnego drogi wojewódzkiej (W):W04352345678oznaczenie dla odcinka drogi wojewódzkiej, gdzie:435to, fikcyjny numer drogi wojewódzkiej,2345678to (fikcyjny) numer miasta na prawach powiatu, przez które przechodzi dany fragment drogi wojewódzkiejW04350200000oznaczenie dla odcinka drogi wojewódzkiej, gdzie:435to (fikcyjny) numer drogi wojewódzkiej (W),02to (fikcyjny) numer województwa, przez obszar którego przechodzi dana droga wojewódzka (dotyczy to przebiegu poza granicami miast na prawach powiatu).W04350200000oznaczenie dla odcinka drogi wojewódzkiej, gdzie:435to (fikcyjny) numer drogi wojewódzkiej,12to (fikcyjny) numer (kolejnego) województwa, przez obszar którego przechodzi dana droga wojewódzka (dotyczy to przebiegu poza granicami miast na prawach powiatu).W każdym z przykładowych numerów podkreśleniem oznaczono dopełnienie numeru ewidencyjnego odcinka drogi zerami do pełnego formatu (12 znaków).
- ocena stanu nawierzchni
okresowy przegląd i ocena stanu parametrów eksploatacyjnych nawierzchni jezdni, przeprowadzany np. w celu kontroli zagwarantowania odpowiednich warunków bezpieczeństwa i komfortu jazdy oraz w celu zebrania danych wyjściowych do planowania dalszych prac eksploatacyjno-utrzymaniowych w obrębie zarządzanej sieci dróg. - odcinek międzywęzłowy
odcinek w modelu sieci, zawarty pomiędzy następującymi po sobie na ciągu danej drogi dwoma kolejnymi punktami węzłowymi.Każdemu odcinkowi międzywęzłowemu oprócz kodu (numeru ewidencyjnego odcinka) drogi, numeru węzła początkowego i numeru węzła końcowego przypisana jest długość, kierunek kodowania oraz w uzasadnionych przypadkach numer bloku. Jeden odcinek międzywęzłowy może zawierać w sobie jeden lub więcej odcinków identyfikacyjnych. - odcinek pomiarowy
odcinek o ustalonym początku i końcu, w ramach którego kodowany parametr techniczny (element zagospodarowania drogi) ma jednorodny charakter. Początek odcinka pomiarowego określany jest poprzez podanie jego pikietaża lokalnego oraz charakterystyki związanego z tym pikietażem odcinka międzywęzłowego (węzeł początkowy i końcowy). Analogicznie określa się koniec danego odcinka pomiarowego. Odcinek pomiarowy może zawierać w sobie kilka odcinków międzywęzłowych.
P Q R S
- Przeglądy stanu technicznego drogi
zgodnie z obowiązującymi przepisami okresowa kontrola dokonywana corocznie w zakresie stanu technicznego drogi, a raz na 5 lat dodatkowo w zakresie przydatności do użytkowania i walorów estetycznych. - parametry eksploatacyjne
parametry charakteryzujące daną drogę ulegające zmianie w trakcie jej użytkowania (np. równość podłużna i poprzeczna, nośność, spękania i uszkodzenia powierzchniowe, szorstkość). - parametry techniczne
parametry charakteryzujące daną drogę nie ulegające zmianie w trakcie jej użytkowania (np. powierzchnia, długość, szerokość, liczba pasów ruchu, typ / rodzaj nawierzchni). - pas drogowy
w rozumieniu ustawy o drogach publicznych wydzielony pas terenu przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów oraz ruchu pieszych, wraz z leżącymi w jego ciągu obiektami inżynierskimi, placami, zatokami postojowymi oraz znajdującymi się w wydzielonym pasie terenu chodnikami, ścieżkami rowerowymi, drogami zbiorczymi, drzewami i krzewami oraz urządzeniami związanymi z prowadzeniem i zabezpieczeniem ruchu. - pikietaż globalny drogi
pikietaż pozwalający na lokalizację zdarzenia na ciągu danej drogi, przypisany do całości jej przebiegu, podawany w kilometrach.Pikietaż początkowy lokalizowany jest w węźle początkowym pierwszego odcinka międzywęzłowego, spośród wszystkich odcinków międzywęzłowych składających się na przebieg danej drogi. Pikietaż końcowy lokalizowany jest w węźle końcowym ostatniego odcinka międzywęzłowego, spośród ww. odcinków międzywęzłowych. Pikietaż globalny prowadzony jest przez kolejne odcinki międzywęzłowe i węzły pośrednie. - pikietaż lokalny
pikietaż pozwalający na lokalizację zdarzenia w obrębie danego odcinka międzywęzłowego, podawany w kilometrach. Początek (pik. 0,00 km) ustalony jest zawsze na węźle początkowym danego odcinka, a koniec na węźle końcowym tego samego odcinka. - plan utrzymania
plan prowadzenia prac eksploatacyjno-utrzymaniowych na danej drodze. - punkt węzłowy
punkt na osi danej drogi będący miejscem włączenia lub wyłączenia w obrębie węzła, zjazdu, wjazdu, przecięcia osi drogi (jezdni) w obrębie skrzyżowania, przecięcia z granicą administracyjną obszaru, początkiem lub końcem obiektu inżynierskiego lub innym miejscem charakterystycznym dla przebiegu danego połączenia.Każdy punkt węzłowy w obrębie danego modelu sieci posiada swój indywidualny numer i określone współrzędne usytuowania. - system referencyjny
zbiór pomierzonych pod względem długości odcinków, zwanych odcinkami referencyjnymi (międzywęzłowymi) tworzącymi sieć drogową, umożliwiający jednoznaczną lokalizacji informacji o drogach. Początki i końce tych odcinków stanowią punkty charakterystyczne na sieci drogowej, nazwane referencyjnymi (węzłowymi).
T U V
- utrzymanie drogi
realizacja zadań zapewniających utrzymanie parametrów technicznych i eksploatacyjnych na odpowiednim (zakładanym) poziomie. Do podstawowych celów utrzymania dróg zalicza się:- zapewnienie bezpiecznego i sprawnego przejazdu pojazdów,
- właściwe wykorzystanie dostępnych środków,
- określenie priorytetów dla działania i optymalizacja dobory technologii i technik utrzymaniowych,
- ujednolicenie standardów utrzymaniowych w ramach danego zarządu dróg.
W X Y Z
- zarządzanie drogami
zespół działań na drogach, od planowania ich rozwoju, przez bieżące utrzymywanie i administrowanie do inwestycji modernizacyjnych i rozwojowych. Do podstawowych funkcji realizowanych w ramach zarządu w odniesieniu do utrzymania dróg zalicza się:- prowadzenie ewidencji dróg objętych zarządem,
- bieżącą i okresową ocenę stanu technicznego,
- prognozowanie zmian stanu sieci,
- określanie strategii zarządzania siecią drogową ,
- planowanie budżetu,
- optymalizację rozdziału środków na utrzymanie sieci drogowej,
- planowanie i nadzór nad realizacją robót,
- kontrolę wykorzystania budżetu.